Zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy o VAT zwalnia się od podatku od towarów i usług czynności, o których mowa w art. 2 ust. 3 pkt 1, 2 i 4, w przypadku, gdy podatnik nie pomniejszał podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy zakupie lub imporcie towarów przekazanych lub zużytych w ramach tych czynności. W zakresie tych czynności mieści się świadczenie usług oraz przekazanie lub zużycie towarów na potrzeby reprezentacji albo reklamy.
Przepis ten daje podatnikowi możliwość nie naliczania należnego podatku od wykonywanych przez niego czynności polegających na świadczeniu usług oraz przekazaniu lub zużyciu towarów na potrzeby reprezentacji albo reklamy, o ile nie odliczy on podatku naliczonego wynikającego z dokumentów zakupu (faktura VAT lub dokumenty SAD) towarów następnie przekazanych lub zużytych na potrzeby reprezentacji i reklamy. Tym samym są dwa możliwe sposoby postępowania:
- podatnik nie dokonuje odliczenia VAT naliczonego przy zakupie towarów następnie przekazanych lub zużytych na potrzeby reprezentacji i reklamy, wtedy też traktuje te czynności jako zwolnione z VAT, czyli tzw. sprzedaż zwolnioną, skutkiem czego nie nalicza podatku należnego,
- podatnik odlicza VAT naliczony przy zakupie towarów a w momencie wykonania jednej z czynności podlegających opodatkowaniu na potrzeby reprezentacji i reklamy nalicza VAT należny.
Pierwszy ze sposobów rozliczania został wprowadzony nowelizacją ustawy o VAT i obowiązuje od 1 stycznia 2000 r. Przy takim rozliczaniu reprezentacji i reklamy, czyli przy wystąpieniu sprzedaży zwolnionej, przedsiębiorca, który dokonuje równocześnie sprzedaży towarów i usług opodatkowanych i zwolnionych od podatku jest zobowiązany do oddzielnego określania kwot VAT naliczonego, związanego ze sprzedażą zwolnioną i oddzielnie dla związanego ze sprzedażą opodatkowaną.[1] Zgodnie bowiem z przepisami o ile można odliczyć od należnego VAT podatek naliczony związany ze sprzedażą opodatkowaną, nie można skorzystać z prawa odliczenia podatku związanego ze sprzedażą zwolnioną. Ustawa dopuszcza odliczenie proporcjonalne – tzw. strukturę – ale w sytuacji obiektywnej niemożliwości wyodrębnienia kwot. Jeśli zatem istnieje możliwość powiązania określonego zakupu ze sprzedażą opodatkowaną można skorzystać z prawa odliczenia VAT naliczonego wykazanego na dokumencie zakupu.
W przypadku dokonywania czynności na potrzeby reprezentacji albo reklamy, niemożność wyodrębnienia kwot VAT naliczonego związanego z czynnościami zrównanymi ze sprzedażą występuje dość często, dlatego jeśli podejmie się decyzję na określenie takich działań jako zwolnione, wystąpi konieczność rozliczania zakupów pod kątem VAT strukturą – co jest pracochłonne i niekorzystne.
Rozwiązanie takie jest jednak korzystne dla przedsiębiorców dokonujących wyłącznie sprzedaży zwolnionej lub zwolnionych z VAT. Upraszcza ono zdecydowanie wykonywanie czynności na potrzeby reprezentacji lub reklamy i nie powoduje obowiązku wystawiania faktury wewnętrznej. Tacy przedsiębiorcy nie mają także obowiązku składania deklaracji rozliczeniowych podatku VAT (VAT-7) oraz prowadzenia ewidencji sprzedaży.[2]
Na podstawie § 69 pkt 8 i § 25 ust. 3, 4, 5 rozporządzenia do ustawy VAT, zwalnia się od podatku od towarów i usług czynności, o których mowa w art. 2 ust 3 ustawy o VAT, jeśli zostały sfinansowane ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Za środki finansowe z pomocy zagranicznej uważa się:
- bezzwrotne środki przekazane polskim podmiotom przez rządy innych państw lub organizacje międzynarodowe udzielające pomocy na podstawie umów zawartych z Rządem RP,
- pochodzące ze wspólnego budżetu Unii Europejskiej środki finansowe, które zostały przekazane polskim podmiotom na sfinansowanie programów naukowo-badawczych, realizowanych przez te jednostki w ramach Piątego Programu Ramowego Unii Europejskiej a także środki przekazane w ramach innych programów Unii Europejskiej,
- pochodzące z budżetu Organizacji Traktatu Północno-Atlantyckiego (NATO) bezzwrotne środki finansowe przekazane na sfinansowanie programów badawczych, wykonywanych przez polskie podmioty realizujące te programy w Polsce.
Jeśli zatem przedsiębiorstwo dokona zakupu towarów, które następnie rozdysponuje na potrzeby reprezentacji albo reklamy, ze środków pochodzących z ww. źródeł, to przekazanie lub zużycie na potrzeby reprezentacji i reklamy, są zwolnione z VAT.
[1] Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r., p. cyt., art. 20 ust. 1-3.
[2] Ustawa z dnia 8 stycznia 1993 r., p. cyt., art. 10 ust. 3, art. 27 ust. 4.